Architektura Rosji

Architektura Rosji – pojęcie obejmujące działalność budowniczą na terenach związanych z państwem rosyjskim (w danym momencie historycznym lub obecnie), ewentualnie organizmami politycznymi państwo rosyjskie poprzedzającymi. Architektura Rosji jest częścią kultury narodu rosyjskiego i pozostałych narodów Rosji^[1]. Ze względu na liczne zmiany terytorialne, rozbicie dzielnicowe Rusi i okres radziecki klasyfikacja dzieł rosyjskiej sztuki jest niezwykle utrudniona. We wszystkich okresach historycznych działalność budowlana na ziemiach rosyjskich była nieprzerwana.

Bazę dla architektury rosyjskiej stanowi ludowe budownictwo wschodniosłowiańskie oraz architektura bizantyjska, wzbogacane w różnych okresach o elementy budownictwa licznych ludów Rosji, w tym architektury islamskiej i buddyjskiej. Oprócz Rosjan znaczącą rolę w sztuce Rosji odgrywali architekci zagraniczni, szczególnie w okresie baroku i klasycyzmu. Architekturę, zwłaszcza dawną cechuje recepcja wpływów wielkich ośrodków artystycznych takich jak Bizancjum, Włochy, Francja i Niemcy. Pomimo to architektura rosyjska wykształciła szereg oryginalnych kierunków, stylów, form i innowacji artystycznych. Przedbarokowa architektura rosyjska stała się rozpoznawalnym na całym świecie symbolem Rosji. W XIX wieku style klasycystyczny, neorosyjski i neobizantyjski były podnoszone do rangi oficjalnych stylów Cesarstwa Rosyjskiego. W XX wieku powstały w Rosji konstruktywizm^[2] dokonał rewolucji w architekturze ogólnoświatowej. Inne kierunki, jak np. socrealizm miały istotny wpływ na sztukę krajów komunistycznych. Architektura rosyjska wraz z innymi dziedzinami sztuki była rozwijana poza samą Rosją niemal na całym świecie, głównie na terenie licznych krajów Europy, na Bliskim Wschodzie, Kaukazie, w Azji Środkowej, na Dalekim Wschodzie i w obydwu Amerykach.